Το πρώτο κονσέρτο για βιολί του Γερμανού ρομαντικού συνθέτη Μαξ Μπρουχ επιλέξαμε για να σας προτείνουμε ώστε να αρχίσει μελωδικά η σημεινή σας ημέρα και το σαββατοκύριακό σας. Το κονσέρτο αποδίδεται με θαυμαστό τρόπο από τον μεγαλύτερο βιολονίστα του 20ού αιώνα, τον σερ Γιεχούντι Μενουχίν.
Καλημέρα σας, καλό σαββατοκύριακο
Δυο λόγια για τον Γεχούντι Μενουχίν, γραμένα στο Βήμα από τον Θανάση Λάλα:
Ο Λόρενς Ντάρελ έγραψε για τον Γεχούντι Μενουχίν: «Κανένας συγγραφέας δεν θα μπορούσε ποτέ να επινοήσει μια ιστορία σαν τη ζωή του Μενουχίν». Ο ίδιος ο βιολονίστας και αρχιμουσικός γράφει στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ατελείωτο ταξίδι»: «Πέρασα τη ζωή μου προσπαθώντας να δημιουργήσω μια ουτοπία».
Τεσσάρων ετών παιδί, ο σερ Μενουχίν βάλθηκε να πάρει μαθήματα βιολιού από το πρώτο βιολί της Ορχήστρας του Σαν Φρανσίσκο, τον Λούις Πέρσινγκερ, μαθητή του Ιζάι, και τα κατάφερε. Τρία χρόνια αργότερα παίζει το «Διαβολεμένο κοντσέρτο για βιολί» του Μέντελσον. Στα 11 του γνωρίζει στο Παρίσι τον Ζορζ Ενέσκο και του αποσπά την υπόσχεση ότι θα τον διδάξει, παρ' ότι ο συνθέτης δεν παρέδιδε μαθήματα σε κανέναν, μικρό ή μεγάλο. Στα 12 του ο διάσημος μαέστρος Γκόλντμαν του χαρίζει ένα Στραντιβάριους και στα 16 του ο Μενουχίν ερμηνεύει κοντσέρτο του Εντουαρντ Ελγκαρ υπό την διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη.
«Παίζω μουσική, άρα υπάρχω» δηλώνει ο Μενουχίν στην αυτοβιογραφία του και αυτό το διαπιστώνει όποιος βρεθεί έστω και για λίγο μαζί του.
Το 1963 ίδρυσε στην Αγγλία μια σχολή μουσικής και το 1977 στο Γκσντάαντ μια ακαδημία για νέους βιολονίστες για να μη μιλήσουμε για το μεγάλο συγγραφικό του έργο. «Το πάθος μου για τη διδασκαλία το είχα πάντα και ειδικά από τότε που αντιλήφθηκα ότι υπήρχαν άλλα παιδιά λιγότερο προικισμένα στη μουσική από εμένα».
Στα τέσσερά του χρόνια ζήτησε να πάρει τα πρώτα του μαθήματα βιολιού. Από τότε η ζωή ενός παιδιού μετατράπηκε στη ζωή ενός βιρτουόζου. «Αυτό όμως δεν με εμπόδισε να κάνω παρέα με άλλα παιδιά. Κατ' αρχήν, με τις ίδιες μου τις αδελφές, τη Hephzibah και τη Yaltah, με τις οποίες ήμουν πολύ κολλητός (η Hephzibah, πιανίστρια, τον έχει συνοδεύσει πολλές φορές στην καριέρα του). Από πολύ μικρός άρχισα να ταξιδεύω και να έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους όλων των ειδών από πολλές κουλτούρες».
Αν και Εβραίος την καταγωγή, παρ' όλα αυτά πάντα μιλάει δημοσίως για το άδικο Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων. «Σε αυτό έχω επηρεασθεί από τον πατέρα μου. Για εκείνον που έζησε στην Παλαιστίνη προτού δημιουργηθεί το εβραϊκό κράτος το Ισραήλ ήταν πάντα ένας τόπος προσκυνήματος και όχι ένα κράτος· ήταν, μάλιστα, αντίθετος με τη δημιουργία του. Ηταν βέβαιος ότι ένα κράτος που κουβαλούσε το βάρος της εκδίκησης για ό,τι υπέστη δεν θα μπορούσε να αποφασίζει ελεύθερα. Σήμερα το Ισραήλ είναι υπό το κράτος του μίσους που νιώθει γι' αυτά που υπέστη από τη φασιστική Γερμανία. Η ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης θα προέλθει από τις νέες γενιές. Μονάχα αυτές μπορούν να τα καταφέρουν ώστε η Ιερουσαλήμ να γίνει η πρωτεύουσα μιας κοινωνίας όπου θα συνυπάρχουν Αραβες και Εβραίοι, εναλλασσόμενοι κάθε χρόνο στην προεδρία, όπως στην Ελβετία. Η παρούσα γενιά όμως φοβάται να σκεφθεί αυτά τα πράγματα γιατί είναι αντίθετα στην προπαγάνδα των σιωνιστών. Το πάντρεμα της πραγματικότητας με τους μύθους αποδεικνύεται αδύνατο, αν όχι επικίνδυνο. Δεν είμαι αντίθετος με την ειρηνευτική διαδικασία αλλά πιστεύω ότι η λύση θα έρθει όταν γίνει το από καρδιάς πλησίασμα των μελλοντικών γενεών».
Ειρηνιστής που γνώρισε τον πόλεμο από πολύ κοντά. Από το 1942 ως το 1945 έδωσε πάνω από 500 συναυλίες για τους στρατιώτες των Συμμάχων που πήγαιναν στην πρώτη γραμμή. «Ναι, κι έτσι κατάλαβα ότι ο πόλεμος, όσο δίκαιος και αν είναι, δεν γεννά παρά πόλεμο. Το 1942 έδωσα μια σειρά συναυλίες στις Αλεούτιες νήσους (του αρχιπελάγους στα νοτιοανατολικά της Αλάσκας) για τους στρατιώτες που πολεμούσαν στον Ειρηνικό. Λίγες ημέρες νωρίτερα οι Ιάπωνες είχαν εκδιωχθεί από εκεί αλλά παρατήρησα ότι στηνόταν μια τεράστια αμυντική γραμμή. Ρώτησα σε τι θα χρησίμευε εφόσον οι Ιάπωνες είχαν φύγει και, με απόλυτη φυσικότητα, μου απάντησαν ότι θα χρησιμεύσει για τους κομμουνιστές».
Μιλάμε δύο ώρες και διακρίνω πού και πού μια ματαιοδοξία στα λόγια του. Του το επισημαίνω: «Λίγη ματαιοδοξία, λίγη υπερηφάνεια, ακόμη και λίγες προκαταλήψεις είναι, νομίζω, στοιχεία που αποτελούν μέρος της ζωής των ανθρώπων. Πρέπει μονάχα να τα αναγνωρίζουμε και να τα καταπολεμάμε. Δεν υπάρχει πλάσμα χωρίς ελαττώματα».
Ενας από τους μεγαλύτερους βιολονίστες εν ζωή, ο σερ Γεχούντι Μενουχίν, παρεξηγημένος στην Ελλάδα, ήρθε πριν από μία εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη καλεσμένος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Εκεί τον συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί του. Ηταν μία ακόμη υπέροχη συνάντηση για εμένα. Ελπίζω να αποδειχθεί και για σας.-
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...