Zeynep Alemdar, EASI-Hurford Next Generation Fellow στο Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη και καθηγητής πολιτικής επιστήμης και διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Okan στην Κωνσταντινούπολη
Ασφαλώς, αλλά θα χρειαστεί στοχαστικούς πολιτικούς και ξένους φίλους που να νοιάζονται, επομένως είναι πολύ απίθανο. Οι προτεραιότητες των πολιτικών είναι να διατηρήσουν τις έδρες τους, να αυξήσουν τα κέρδη τους και να εκλεγούν στην επόμενη διαδικασία, όχι πώς να προάγουν αξίες. Η δημοκρατία είναι πιο πιθανό να παγιωθεί σε χώρες των οποίων φίλοι και γείτονες είναι δημοκρατικοί και τιμούν τους δημοκρατικούς κανόνες.
Η βία και η πόλωση που τροφοδοτείται από Τούρκους πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι επίσης βοήθησαν να αποκρυβεί η δυσμενής οικονομική κατάσταση στη διάρκεια των πέντε μηνών μεταξύ των δύο εκλογικών διαδικασιών στην χώρα, έχει αποδείξει ότι το κυβερνών κόμμα είχε στο μυαλό του μόνο την επανεκλογή. Το Κόμμα Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη (ΑΚΡ) έβαλε σε δεύτερη μοίρα τόσο τη διαδικασία ειρήνευσης με τους Κούρδους της Τουρκίας όσο και τις δημοκρατικές αξίες που κάποτε ήταν τα υψηλά χαρακτηριστικά του κόμματος.
Επιπλέον, η απόφαση της ΕΕ να καθυστερήσει την έκθεση προόδου της Τουρκίας –η οποία ερευνά τη δημοκρατική διαδικασία της χώρας και ενισχύει τα επιχειρήματα της τουρκικής αντιπολίτευσης να ασκήσουν κριτική για την απουσία του κράτους δικαίου- ενώ αναζητούν μια συμφωνία χρήματα-αντί-προσφύγων, απέδειξε την υποκρισία της Ευρώπης στην αναβολή της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, υπό το πρόσχημα της έλλειψης δημοκρατίας.
Η προσέλευση σχεδόν 90% στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου και το θεαματικό μέγεθος της εθελοντικής εργασίας στο κίνημα παρακολούθησης των εκλογών, Vote and Beyond, εμφάνισε ότι οι Τούρκοι πολίτες τιμούν τις δημοκρατικές διαδικασίες. Ωστόσο, η συντριπτική πόλωση στη χώρα απαιτεί μια επανεκτίμηση των δημοκρατικών αξιών.
*****
Bayram BAlci, Nonresident scholar στο Πρόγραμμα Ρωσίας και Ευρασίας του Carnegie
Οι πρόωρες εκλογές της 1ης Νοεμβρίου και η ξεκάθαρη νίκη που έδωσε στο Κόμμα Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη, έχει πολλές συνέπειες για την δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην χώρα. Από τον Μάιο του 2013 που ξέσπασαν οι διαμαρτυρίες για το Gezi Park, διάφοροι τομείς της τουρκικής κοινωνίας έχουν συνηγορήσει υπέρ μιας νέας δημοκρατίας στην Τουρκία –μίας που θα σέβεται τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ομάδων στην ποικιλόμορφη κοινωνία της χώρας.
Ο πρώην πρωθυπουργός και τώρα πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, είχε απαντήσει στους αντιπάλους του, επιμένοντας στην υπεροχή της πλειοψηφικής δημοκρατίας. Τον Αύγουστο του 2014 κέρδισε τις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας και τον Ιούνιο του 2015 το αυταρχικό του στυλ δεν απέτρεψε το κόμμα του, ΑΚΡ, να κερδίσει το 40% των ψήφων στις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές της χώρας. Την 1η Νοεμβρίου, με μια αδιαμφισβήτητη νίκη για το ΑΚΡ και τους ηγέτες του, το μήνυμα ήταν σαφές. Οι Τούρκοι είχαν επιλέξει μια ατελή και πλειοψηφική δημοκρατία, την οποία θεωρούν ως τον καλύτερο τρόπο για να διατηρήσουν την σταθερότητα και την ασφάλεια.
Αυτό σημαίνει ότι η πόρτα είναι ανοιχτή για τον Erdogan να εισαγάγει ένα ισχυρό προεδρικό σύστημα που θα του δίνει περισσότερη εξουσία; Δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί τι θα γίνει στην Τουρκία. Ότι και εάν αποκαλυφθεί, οι Τούρκοι ψηφοφόροι ήταν πολύ σοφοί. Τον Ιούνιο έστειλαν στον Erdogan ένα μήνυμα ότι δεν εκτιμούν το πανταχού παρών, παντοδύναμο ύφος της κυβέρνησης. Μεταξύ Ιουνίου και Νοεμβρίου, έλαβε το μήνυμα και υποχώρησε λίγο. Αυτή η υποχώρηση βοήθησε το ΑΚΡ να βελτιώσει το ιστορικό του-μια πραγματικότητα που ο Erdogan θα λάβει υπόψη στο μέλλον.
*****
Rana Birder Corbacioglu, ακτιβίστρια
Με μια πλειοψηφία εδρών στο τουρκικό κοινοβούλιο, η νέα κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη θα αποφασίσει εάν θα επανακαθορίσει την θέση της για να επιτρέψει ένα πιο δημοκρατικό περιβάλλον και κράτος δικαίου σύμφωνο με τα δεδομένα της ΕΕ ή εάν θα παγιώσει περαιτέρω το αποκαλούμενο νέο τουρκικό όνειρο, που στόχο έχει να επανασχεδιάσει και να οικοδομήσει εκ νέου την Τουρκία σχεδόν 100 χρόνια μετά από την ίδρυση της σύγχρονης χώρας.
Η δεύτερη επιλογή είναι περισσότερο πιθανό να επιδιωχθεί, καθώς οι ψηφοφόροι στις εκλογές δεν εξέφρασαν καμία άμεση ανάγκη να επιτευχθούν διεθνή δημοκρατικά πρότυπα. Ωστόσο, μετά από την επική αποτυχία των κομμάτων της αντιπολίτευσης να νικήσουν το ΑΚΡ, η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία παραμένει ο μόνος τρόπος να διασωθεί το βυθιζόμενο πλοίο της δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, η ΕΕ πρέπει να εμβαθύνει το ρόλο της στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αναφορικά με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες στην Τουρκία, υποστηρίζοντας την κοινωνία των πολιτών και τον εκδημοκρατισμό.
*****
Kristian Brakel, διευθυντής του Ιδρύματος Heinrich Boll στην Κωνσταντινούπολη
Η δημοκρατία στην Τουρκία είναι ένα παράξενο ζώο. Από την μία πλευρά, η χώρα δεν έχει καμία έλλειψη δημοκρατικών και ελεύθερων εκλογών τα τελευταία χρόνια. Από την άλλη πλευρά, αυτό που συνέβη πριν και μετά από αυτές τις εκλογές, μόνο εν μέρει μοιάζει με δημοκρατία.
Υποστηρικτές του κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη και ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan, υποστηρίζουν ότι εξαιτίας του ότι μια πλειοψηφία Τούρκων ψηφοφόρων συνεχίζει να ψηφίζει υπέρ του ΑΚΡ, το κόμμα είναι ο καλύτερος θεματοφύλακας της δημοκρατίας. Ωστόσο, στέλνοντας ένα μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι εάν απομακρυνθούν από αυτό το μονοπάτι –όπως συνέβη στις εκλογές του Ιουνίου- η κυβέρνηση θα αποσταθεροποιήσει ενεργά την χώρα και την οικονομία, το ΑΚΡ δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
Τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική δημοκρατία, είναι ένας επιθετικός εθνικισμός από όλα τα κόμματα, μια πολιτική κουλτούρα που καταλαβαίνει τον πολίτη ως έναν υπηρέτη του κράτους (και όχι αντίστροφα), και μια ακραία πόλωση της πολιτικής. Για να υπερβληθούν αυτά τα ζητήματα, το ΑΚΡ θα πρέπει να κάνει χρήση της ευρείας εντολής του για να επουλώσει τις πολιτικές διαιρέσεις, να μεταρρυθμίσει την γραφειοκρατία της χώρας, να συνεχίσει τη διαδικασία ειρήνης με τους Κούρδους της Τουρκίας, να χαλιναγωγήσει τη δική της ρητορική και να αποδεσμευτεί από το κράτος και το δίκτυο που έχει κατασκευάσει. Περισσότερα από αυτά φαίνονται ιδιαίτερα απίθανα, καθώς θα αποδυνάμωναν την ισχύ του ΑΚΡ.
Η ΕΕ θα πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσει να προσφέρει στήριξη στην Τουρκία στο θέμα αυτό. Ανοίγοντας το κεφάλαιο διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην ΕΕ σχετικά με τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και χρησιμοποιώντας το προσφυγικό ζήτημα για να ανανεώσει τον διάλογο με την Τουρκία κατά πρόσωπο –στη βάση μιας αληθινής εταιρικής σχέσης, όχι απλώς μεταφορά κεφαλαίων- θα ήταν θετικά πρώτα βήματα.
*****
Aykan Erdemir, Nonresident senior fellow στο Ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τουρκία τον Ιούνιο έδωσαν στην χώρα μια πολύτιμη ευκαιρία να δραπετεύσει από την ανταγωνιστική αυταρχική παγίδα του ισλαμικών καταβολών Κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη. Ωστόσο, η αντιπολίτευση της χώρας φαίνεται να έχει σπαταλήσει άσκοπα την πεντάμηνη περίοδο πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου. Τώρα που το ΑΚΡ έχει κατορθώσει να ανακτήσει την πλειοψηφία και μια θητεία τεσσάρων ετών, ο όλο και περισσότερο αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας, πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan, δεν θα χάσει την ευκαιρία να συντρίψει την αντιπολίτευση και να θεσμοθετήσει ακόμη περισσότερο ένα ανταγωνιστικό καθεστώς στην χώρα.
Το ΑΚΡ συστηματικά έχει καταστείλει τις ομάδες της αντιπολίτευσης, έχει αναλάβει ή σιγήσει κρίσιμα μέσα ενημέρωσης και έχει εκφοβίσει δημοσιογράφους και opinion leaders –και έχει ως εκ τούτου επωφεληθεί από ένα ανελεύθερο και άδικο περιβάλλον προεκλογικής εκστρατείας. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι καταπιεστικές τακτικές του Erdogan θα ενταθούν στους επόμενους μήνες. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία θα πρέπει να ξεπεράσουν ένα ακόμη μεγαλύτερο πλεονέκτημα από μέρους του ΑΚΡ στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές, που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν το Νοέμβριο του 2019.
Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, οι Τούρκοι πολίτες έχουν αποδείξει την περιφρόνηση και την ευελιξία τους εναντίον της βάρβαρης απολυταρχικής διακυβέρνησης του Erdogan. Εάν οι δημοκράτες της Τουρκίας πρόκειται να έχουν οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας, θα χρειαστούν την πραγματική αλληλεγγύη των Ευρωπαίων πολιτικών που έχουν μέχρι στιγμής επιλέξει να απογοητεύσουν την Τουρκία, κατευνάζοντας τον Erdogan.
*****
Hugh Pope, διευθυντής επικοινωνίας του International Crisis Group
Η ξεκάθαρη ψήφος των Τούρκων στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου υπέρ του ηγεμόνα που γνωρίζουν, αντικατοπτρίζει μια λαχτάρα για σταθερότητα. Από τον Ιούνιο που το κυβερνών κόμμα έχασε την πλειοψηφία, η χώρα έχει συγκλονιστεί τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο από τους βομβαρδισμούς στο Suruc και την Άγκυρα, που προκάλεσαν τον θάνατο σε περισσότερους από 130 ανθρώπους σε φιλό-κουρδικές διαδηλώσεις, προφανώς έργο του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους. Την ίδια στιγμή, το International Crisis Group καταμέτρησε 361 ανθρώπους νεκρούς στο διάστημα 20 Ιουλίου-12 Οκτωβρίου σε μια αναζωπύρωση των μαχών μεταξύ των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας και του ΡΚΚ.
Αν και οι συνομιλίες ειρήνης δεν βρίσκονται αυτή την στιγμή πολύ υψηλά στην δημόσια ατζέντα, η τουρκική κυβέρνηση και το κουρδικό εθνικιστικό κίνημα γνωρίζουν ότι αυτό είναι ένα μη βιώσιμο υψηλό ποσοστό τριβής, και ότι πρέπει να επιστρέψουν στις off-on προσπάθειες από το 2005 για την επίλυση δύο εκ των μεγαλύτερων προτεραιοτήτων της Τουρκίας: πλήρη δικαιώματα για το 15% των κουρδόφωνων κοινοτήτων, και ένα τέλος στην εδώ και 31 χρόνια εξέγερση του ΡΚΚ.
Το να βρεθεί συμβιβασμός θα είναι πιο δύσκολο από ποτέ, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Οι αντιπαλότητες Κούρδων-Ισλαμιστών από τον συριακό εμφύλιο πόλεμο, έχουν τώρα διαχυθεί στην Τουρκία. Το ΡΚΚ έχει δείξει την βίαιη πλευρά του ξανά και υπάρχει ένα νέο κλίμα καταστολής των αντιφρονούντων και κοινωνική πόλωση στην Τουρκία, για τα οποία το κυβερνών κόμμα του Erdogan, AKP, φέρει μεγάλη ευθύνη.
Αλλά και οι δύο πλευρές μπορούν να επωφεληθούν από την σχετική ισχυρή παρουσία του φιλοκουρδικού HDP στη νέα τουρκική Βουλή, για να αρχίσουν και πάλι συνομιλίες για μια πολιτική διευθέτηση. Η πικρή εμπειρία έχει διδάξει και στις δύο πλευρές ότι καμία στρατιωτική νίκη δεν είναι πιθανή στη διαμάχη τους. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν τώρα ότι ο κύριος ωφελημένος από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις θα είναι το Ισλαμικό Κράτος.
*****
Gonul Tol, Διευθυντής του Κέντρου Τουρκικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής
Η τουρκική δημοκρατία πρέπει να ανατρέψει χρόνια ζημιάς που προκλήθηκε από το κυβερνών ΑΚΡ, για να μπει ξανά σε τροχιά.
Τα τελευταία χρόνια το ΑΚΡ έχει θεσπίσει πολιτικές που υπονόμευσαν κεντρικούς πυλώνες της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του διαχωρισμού των εξουσιών, ελέγχων και ισορροπιών, την κυβερνητική λογοδοσία στους ψηφοφόρους, και την ελευθερία του λόγου. Το ότι η τουρκική κυβέρνηση άρχισε πάλι την καταστολή σε δημοσιογράφους και πολιτικούς αντιπάλους του Recep Tayyip Erdogan δύο μόλις ημέρες μετά από τις εκλογές, σηματοδοτεί ότι αυτές οι ανησυχητικές τάσεις θα συνεχιστούν. Ελλείψει αυτών των δημοκρατικών θεσμών και μιας αποτελεσματικής αντιπολίτευσης, η τουρκική δημοκρατία είναι στο έλεος του κυβερνώντος κόμματος.
Η τουρκική δημοκρατία χρειάζεται απεγνωσμένα μια ώθηση από την ΕΕ. Η Ένωση μπορεί να παίξει έναν εποικοδομητικό ρόλο στην εδραίωση της δημοκρατίας στην Τουρκία, όπως έχει κάνει στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει να διατηρήσει τις προοπτικές ένταξης της χώρας στην ΕΕ φρέσκιες και να διατηρήσει το επίκεντρο των διαπραγματεύσεων ένταξης στο κράτος δικαίου, στην ελευθερία της έκφρασης, στα δικαιώματα των μειονοτήτων και στη δικαστική ανεξαρτησία.
Ωστόσο, καθυστερώντας μια κρίσιμη έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία μέχρι μετά τις εκλογές, υπογραμμίζεται η προθυμία της ΕΕ να κάνει τα στραβά μάτια στις αυταρχικές τάσεις του ΑΚΡ με αντάλλαγμα την συνεργασία της για τους Σύριους πρόσφυγες. Το να παραβλεφθούν οι κακές επιδόσεις της Τουρκίας σε δημοκρατικά ζητήματα με αντάλλαγμα την βοήθεια στο προσφυγικό, ρισκάρει να ενθαρρύνει ένα αυταρχικό ΑΚΡ, να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια την Τουρκία.
carnegie
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...